Çenenizi hareket ettirince ağrı hissedip ses duyuyorsanız, ağız açmada zorluk, diş sıkma veya diş gıcırdatma varsa çene eklem probleminin habercisi olabilir. Çok fazla ertelemeden çene cerrahisi uzmanına çene eklemi muayenesi olmanızın vakti gelmiş demektir. Çünkü ertelenen her şey büyüdüğü gibi çene eklemi problemi de ertelenirse büyüyecektir. Bu durum beraberinde tedavi süresini uzatacaktır. Tüm hastalıklarda olduğu gibi çene ekleminde de erken teşhis çok önemlidir. Çene eklemindeki rahatsızlıklar ihmal edilirse ağız açamamaya kadar varan birçok probleme neden olabiliyor.

Hareket kabiliyeti oldukça fazla ve vücudun en çok çalışan eklemi olan çene eklemi çiğneme, konuşma, gibi fonksiyonları yerine getirmemiz için sürekli çalışır hatta bazı insanlarda uyurken dahi hareket halindedir. Böyle fonksiyonlar gören çene eklemimizde bazen problemler meydana gelebiliyor.

YANLIŞLIKLA KBB ‘YE BAŞVURAN HASTALAR VAR

Çene eklemi problemi yaşayan bazı hastalarımız tedavi için KBB uzmanları, göz doktorları hatta nöroloji uzmanlarının kapısını çalabiliyor. Halbuki çene eklem rahatsızlığı konusu, çene cerrahisi bölümünün uzmanlık alanıdır ve uyguladığımız tedavi yöntemleriyle bu problem çözülebilir.

Çene eklemi rahatsızlığının belirtileri, teşhis ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi vermek isterim. Belirtilerine baktığımızda ağzımızı açıp kapatırken kulak önü bölgesinden ses gelmesi, çene yüz bölgesi veya kulakta ağrı, baş ağrısı, ağız açmada kısıtlılık veya zorluk şeklinde kendini gösterebilir. Halk arasında çok sık görülen çene eklem rahatsızlığı tedavi edilmediği takdirde hastaların psikososyal durumunu olumsuz yönde etki altına alabilecek noktalara dahi ulaşabiliyor.

ÇENE EKLEMİNİ BOZAN SEBEPLER?

Bazen klinik belirti vermeden yıllarca devam eden, bazen de insanları adeta topluma içerisine çıkmaktan uzaklaştırabilen çene eklemi rahatsızlığının nedenlerini kısaca şöyle anlatabilirim: Farkında olmadan dişlerinizi sıkıyor veya gıcırdatıyor, tek taraflı çiğneme yapıyor veya çene yüz bölgesine alınmış bir travma hikayesi olabilir.

ÇENE EKLEMİ RAHATSIZLIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Teşhisin ilk aşamasını tüm hastalıkların teşhisinde olduğu gibi detaylı anamnez alınması yani hastalık geçmişinin öyküsünün değerlendirilmesi oluşturuyor. Sonrasında çene eklemi rahatsızlığının nedenlerinin anlaşılmasına yardım eden detaylı klinik ve radyolojik muayenesi yapmamız gerekir. İlk başta tüm ağızla beraber diş ve dişetlerinin muayenesi yapılır. Çene-yüz ve boyun kasları palpasyonla muayene edilerek eklem sesi steteskop

yardımıyla dinlenir. Ağız açıklığı miktarı ve ağız açmada kayma olup olmadığına detaylı olarak bakılır. Yine diş sıkma veya diş gıcırdatmaya bağlı dişlerde oluşan aşınmalar kontrol edilerek muayene tamamlanır. Radyolojik muayenede ise panaoramik röntgen veya dental tomografiden yararlanılabilir. İleri eklem içi problemlerinde manyetik rezonans görüntüleme (MRI) tetkiki istenebilir.

DİŞ SIKMA VEYA DİŞ GICIRDATMAYA DİKKAT

Geceleri uyurken istem dışı yapılan diş gıcırdatmaya bruksizm denir. Dişler bir şeyi öğütüyormuş gibi sıkılır ve birbirine sürtülür. Bu çene eklemi, çiğneme kasları ve dişlerimize aşırı yük bindirerek zarar veren bir durumdur. Hatta aşırı bruksizm olan hastaların dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde aşınmalar bile meydana gelebilir. Bu durum ilerlerse ağzını tam açamamaya veya çok kısıtlı açmaya kadar varabiliyor. Altta yatan sebeplerin başında asrımızın da hastalığı olan stress gelmektedir. Bu zararları minimalize etmek için ilk başta hastamızın farkındalığını artırıp bilinçli olduğu zamanlarda diş sıkmamaya dikkat etmesi gerekir. Bu durumu hatırlatacak kısa notları işyerine, evine asması kendisine yardımcı olabilir. Bruksizm tedavisinde kullandığımız yöntemlerinden biri olan kişiye özel hazırladığımız gece plakları (splint tedavisi) çene eklemindeki aşırı yükü azaltır ve çene kaslarının gevşemesine katkıda bulunur.

TEDAVİDE BİRDEN FAZLA YÖNTEM UYGULANMASI GEREKEBİLİR

Çene eklem problemlerinin tedavisinde tek bir yöntem yoktur. Bazen birden fazla tedavi yöntemini birlikte uygulamak gerekebilir. Tedavide klasik ilaç tedavisinden fizik tedaviye, gece plağı (splint tedavisi) kullanımından manipülasyona ve çene eklem yıkamasından (artrosentez) ileri cerrahi işlemlere kadar birçok tedavi skalamız vardır. Tedaviye ilk olarak bilgilendirici ve varsa normalden sapan alışkanlıkları giderici eğitimlerle başlıyoruz. Sonrasında çene eklemini problemine neden olan sorunları bulup ortadan kaldırmaya çalışıyoruz. Hastamızın psikolojik durumunu bu süreçte çok önemli olduğu için gerekirse psikoterapi gibi profesyonel destekler alması gerekebilir. Daha geç kalınmış vakalarda ise çene eklemi içerisine yönelik açık cerrahi müdahaleler yapılabilir.